پدیدهی توسعه نظامی و حفظ و تقویت صلح جهانی از اهمیت چشمگیری در سیاست بینالملل برخوردار است. جوامع بینالمللی در دستیابی به صلح جهانی تلاشهای بسیاری را انجام دادهاند؛ اما میزان موفقیت و عملکرد دولتها و سازمانهای بینالمللی در این زمینه نمایانگر تفاوتهای قابل توجهی است. رویکرد آمریکا و اتحادیه اروپا به توسعههای نظامی و صلح جهانی نیز از جمله این تفاوتها میباشد. رویکرد این دو بازیگر نسبت به موضوع توسعه نظامی و صلح جهانی به طور کلی دارای دیدگاهها و فرآیند های مختلفی است که این سیاست به طور قابل توجهی در طول سالیان گذشته و بر اساس فهم سیاستمداران از شرایط بین الملل دچار تغیراتی نیز شده است.
صلح در معنای عام به عنوان حالتی از عدم تنش وتعارض در جوامع بشری تعریف میشود، در حالی که توسعه نظامی به معنای افزایش قدرت نظامی یک کشور است
تضاد ظاهری بین صلح و توسعه نظامی اولین دیدگاه در بررسی این مفهوم است. به نظر میرسد که دو مفهوم صلح و توسعه نظامی نمیتوانند همزمان در یک جامعه وجود داشته باشند. این تضاد ظاهری میتواند به نظر برسد که جوامع انسانی باید یکی از این دو مفهوم را انتخاب کنند و نمیتوانند همزمان به هر دو تمام توجه خود را بدهند. اما واقعیت این است که تقابل صلح و توسعه نظامی یک تضاد واقعی نیست. در واقع، این دو مفهوم قابلیت همزیستی با یکدیگر را دارند.
رویکرد آمریکا در قبال توسعه نظامی در جهان به طور کلی به دو عامل اصلی تکیه میکند: تامین امنیت ملی و حفظ منافع استراتژی. با نگاهی به اقدامات و سیاست های اعمالی این کشور این مهم مشهود است که اولویت واشنگتن در موضوع توسعه و تقویت صلح جهانی، نه تنها ایجاد مکانیزم های تعاملی بلکه، بیشینه سازی قدرت خود و حفظ صلح جهان بعنوان یک ژاندارم بین الملل است.
در مقابل اتحادیه اروپا به عنوان یک سازمان سیاسی و اقتصادی، هدف اصلی خود را در حفظ صلح و امنیت در منطقه اروپا تعیین کرده است. اتحادیه اروپا منحصرا به دنبال توسعه نظامی خود نیست و تمرکز اصلی آن بر توسعه همکاری های نظامی و امنیتی با کشورهای عضو است. این اتحادیه تلاش می کند تا با توسعه همکاری های نظامی و امنیتی، نقش معتبری در حفظ امنیت منطقه و جهان ایفا کند. لذا رویکرد اتحادیه اروپا بعنوان برآیندی از تصمیم کشورهای عضو، به موضوع گسترش و توسعه نظامی خود در جهان، بیشتر در قالب همکاری های نظامی و امنیتی با کشورهای هم پیمان و همچنین با سایر کشورها است.
این در حالی است که؛ اتحادیه اروپا به عنوان بزرگترین سازمان منطقهای با نگاهی به تاریخ و فلسلفه شکل گیری این اتحادیه همواره به توسعه صلح و ثبات در منطقه خود و سپس در سطح جهانی تمایل دارد. اعضای این اتحادیه همواره در تلاشاند تا با ایجاد روابط اقتصادی نزدیک با کشورهای دیگر و با استفاده از قدرت نرم خود، صلح و توسعه را در سراسر جهان ترویج کند.
در پایان تفاوت در رویکرد اتحادیه اروپا و آمریکا در موضوع گسترش صلح و توسعه نظامی میتواند بر اساس رویکرد تاریخی، رویکرد سیاسی ورویکرد اقتصادی تعریف شود. در نهایت این مهم مشهود است؛ اتحادیه اروپا و آمریکا دارای تفاوتهای مهم در رویکردهای خود به توسعه صلح هستند. اتحادیه اروپا بر تعامل و همکاری بین کشورهای عضو خود و سایر دولت ها تأکید میکند، در حالی که آمریکا بر تأکید بر قدرت و تأثیر خود بعنوان یک هژمون در جهان تمرکز دارد. لذا هر دو رویکرد، با توجه به شرایط و نیازهای خاص منطقه و نقش جهانی هر کشور، میتواند موثر و کارآمد باشد.
نظر شما